روشهای کنترل و بازرسی رنگ
روشهای کنترل و بازرسی قبل از اجرای رنگ که عمدتا شامل مراحل زیر است:
- کنترل آمادهسازی سطح شامل چربیگیری و زنگزدایی
- کنترل سندبلاست و رافنس سطح
- کنترل مواد و مصالح مصرفی شامل رنگ و تینر و مواد ساینده
- کنترل دستگاه و وسایل رنگکاری
- کنترل شرایط محیطی آب و هوایی
قبل از سایش و ایجاد رافنس سطح ابتدا چربیزدایی صورت گرفته و کلیه گلجوشها و زوائد جوشکاری و نقاط تیز و برجسته محلهای جوشکاری با وسایل مکانیکی و دستی صاف و آماده سندبلاست شده و تا حد امکان آلودگیهای سطحی اعم از آثار زنگزدگی و مواد محلول نمکی باقیمانده در خلل و فرج با وسایل مختلف تمیز و پاکسازی میشود. برای اطمینان از تمیزی سطح میتوان از سولفات مس که سطح را بصورت برنزی نشان میدهد استفاده کرد و یا میتوان از کاغذ مخصوص آغشته به سیانید پتاسیم زرد رنگ استفاده کرد که چنانچه به سطح مرطوب تمیز شده چسبانده شود، در صورت وجود نمکهای آهن محلول ، به رنگ لکههای آبی در میآیند و اثبات میگردد که هنوز ذرات نمکهای محلول آهن در سطح باقی مانده و بایستی مجددا با آب شیرین شستشو و تمیز شود. جهت تعیین رافنس سطحی از استانداردهای تصویری یا دستگاه سوزنی رافنسمتر میتوان استفاده نمود. اعمال رنگ در شرایط آب و هوایی نامساعد همراه با بارندگی و وزش باد و غبار، مانع اعمال رنگ در شرایط استاندارد میشود. به دمای محیط، نقطه شبنم، دمای سطح رنگکاری و رطوبت نسبی هوا، همچنین سرعت و جهت وزش باد نیز باید توجه شود. افزایش دمای محیط و سطح کار موجب ایجاد پینهل و شره کردن رنگ شده و دمای پایین موجب کیورینگ و طولانی شدن آن خواهد شد.
کنترل و بازرسی در حین رنگآمیزی
کنترل شرایط اجرای رنگ شامل کنترل نوع رنگ، نوع و درصد تینر، نوع میکس و نحوه اختلاط، زمان انتظار پس از اختلاط اجزای رنگ ، شروع و پایان ساعت رنگکاری، دستگاه پاشش، نسبت خروجی و ورودی پمپ، فشار باد یا فشار کمپرسور در نوک نازل، تیپ نازل، سایز نازل و زاویه پاشش و اندازهگیری ضخامت فیلم رنگ میشود که این ضخامت برای جلوگیری از شره کردن رنگ بسیار مهم است. برای جلوگیری پوست پرتقالی شدن و شره کردن و تنظیم ضخامت فیلم رنگ، مهارت اپراتور اجرا و آگاهی کامل تیم اعمال رنگ از تنظیم فشار باد و استفاده از نازل مناسب و دیگر تجهیزات بسیار موثر است.
در این میان توجه به Pot life رنگ بسیار مهم است. در رنگهای دوجزیی مثلا اپوکسیها، وقتی هاردنر به جز اول رنگ افزوده میشود مخلوط حاصل بایستی حداقل 3 تا 5 دقیقه مخلوط گردد تا واکنش شروع شود اما پس از آن به دلیل اینکه واکنش گرمازاست خود به خود پیش میرود و گرمای ایجاد شده سرعت واکنش را افزایش میدهد. کم کم شبکه سه بعدی به وجود میآید و مخلوط به تدریج ژل میشود. تا حدی که پس از مدتی دیگر قابل استفاده نیست. این مدت از زمان اختلاط اجزا تا زمان ژل شدن Pot life نامیده میشود.
کنترل و بازرسی پس از اجرای رنگآمیزی
اندازهگیری ضخامت فیلم خشک، بررسی پیشرفت واکنش تشکیل فیلم رنگ، بررسی کیفی فیلم رنگ و نواقص احتمالی موجود بعد از اطمینان از تشکیل فیلم رنگ و گذشت زمان لازم برای کیورینگ کامل آن با استفاده از ضخامتسنج فیلم خشک،DFT فیلم ایجاد شده را در نقاط مختلف میسنجند.